Sinds enkele jaren onderzoekt Debby Huysmans in het Boekenbergpark in Deurne een van de grootste artificiële grottencomplexen van West-Europa. Huysmans documenteert er hetgeen ze ziet. Ze verzamelt en conserveert beelden waarin het verborgene zichtbaar wordt. Een negatief wordt hier een positief.
Een analoog fototoestel legt niet alleen beelden of ruimtes vast. Zo’n toestel belichaamt zelf ook altijd een ruimte en die ruimte wordt hier zichtbaar, zo lijkt het. Ze stelt zichzelf tentoon in het werk van drie fotografen en een schrijver. Annelies de Mey vergroot in haar film en foto’s de paradox uit van een landschap dat oogt alsof er geen mens ooit naar heeft gekeken. Marie Snauwaert reageert op de negatiefruimte die opduikt in de tentoonstelling zelf en ten slotte is er Alfred, de hoofdfiguur uit W.F. Hermans’ roman Nooit meer slapen. In enkele fragmenten die Lars Kwakkenbos daaruit koos, verwoordt Alfred een landschap dat zo’n negatiefruimte zou kunnen belichamen:
“Ik laat mijn ogen over dit eenvoudige landschap gaan, nergens door bomen versluierd en toch zo geheimzinnig. Het is kaal en maakt geen kale indruk door de talloze kleur-schakeringen van de nietige planten, de mossen, de grote keien en de lege plekken. Er is niemand in de wijde omtrek en er zal ook niemand komen opdagen en toch kun je het geen eenzaam landschap noemen. Waarom niet? Ik weet het niet. Ik wordt bevangen door een vreemde fantasie: er altijd blijven, er niet meer weggaan, tot ik over een paar maanden insneeuw en pijnloos doodvries.”
Het geheel is een bevreemdende wereld, een spel van licht, een poging tot conservatie van oxidatie, een wisselwerking van kijken en bekeken worden, het onzichtbare zichtbaar maken en omgekeerd, het perfectioneren van de imperfectie. Dit landschap wordt een error pagina: een probleemstelling of een opportuniteit.
kunstenaars
Lars Kwakkenbos (Viersen (D), °1975) is historicus en kunsthistoricus. In 2001 en 2002 werkte hij bij Stella Lohaus Gallery in Antwerpen en begon hij artikels over hedendaagse kunst te publiceren in De Standaard en andere media. Van 2002 tot 2007 werkte hij als redacteur bij Klara en richtte hij zijn aandacht als criticus en essayist ook op (landschaps)architectuur en performatief werk. Van 2008 tot 2017 werkte hij mee aan de dramaturgie van het Brusselse Kunstenfestivaldesarts. Sinds 2008 geeft hij les aan KASK in Gent, waar hij de vakgroep Film, Fotografie & Drama voorzit. Hij zet zich ook in voor het Brusselse Chicago-project en het Gentse project Jong Gewei.
Het werk van Marie Snauwaert (°1979) is multidisciplinair: fotografie, tekst, video’s, audiowerken wisselen af met sculpturen, performances en installaties. Een tentoonstelling is voor Snauwaert een gelegenheid om te reageren op de gegeven ruimte en resulteert in nieuw werk. Dit is vaak een verderzetting van een werk dat een eerder ontstaan vond in een vorige tentoonstelling. Snauwaert beschouwt de eigenlijke tentoonstelling als een opstelling, een try-out waarbij het proces nog enigszins zichtbaar is. Het procesmatig werken en tonen van werk maakt de tijd rekbaar en is inherent verbonden aan traagheid.
Debby Huysmans (°1980) studeerde fotografie aan het KASK. Ze onderzoekt de hedendaagse fotografische beeldtaal binnen een documentaire context. Haar werk werd reeds verschillende keren tentoongesteld in binnen- en buitenland (FOMU Antwerpen, Croxapox Gent, Breda Photo, Mustarinda Finland, Nuit Blanche Brussel, Biënnale Moscow, Kulturhuset Stockholm, Fotosommer Stuttgart). Sinds 2003 publiceerde Huysmans verschillende fotoboeken Elementarz (Snoecks), Sibir (eigen beheer), Late spring (APE), Elk Island Construction Workers - Moscow (APE). Steeds vertrekt Debby Huysmans vanuit een ontmoeting met een bepaalde plaats, dit leidt tot een fotografisch onderzoek naar de eigenheid van deze plek. Ze laat zich hiervoor leiden door de verhalen en ontmoetingen die met deze plek gelinkt worden. De betekenis die een plek heeft en welke invloed die plek op de mens heeft, hoe die plek de mens als het ware bevrucht en bepaalt, en vice versa, dat is de rode draad in Huysmans’ beelden. De suggestie in de fotografie van Huysmans is belangrijker dan het exacte tonen, dan het nauwgezette weergeven en het expliciete duiden.
Het fotowerk van Annelies de Mey (°1959) was o.a. te zien in FOMU Antwerpen, Netwerk Aalst, Art Brussels, Espace Contretype Brussel en Brugge Foto 17. Annelies publiceerde een reeks artisbooks als Who killed the rabbit, ZEE en Prima Carezza. In 2018 werd het fotoboek Black mountain conversations bij APE uitgegeven.
“We shall not cease from exploration
And the end of all our exploring
Will be to arrive where we started
And know the place for the first time.”
(T.S. Eliot, Four quartets)
“Voor mezelf als fotografe is het onbelangrijk waar en wanneer foto’s gemaakt zijn. Ik ben veel minder geïnteresseerd in de plaatsen zelf dan wel in de betekenis van het beeld. Objecten en plaatsen worden niet gefotografeerd om wat ze zijn, maar om wat ze zouden kunnen zijn, om wat ze te weeg brengen. Als ik een plaats verlaten heb, wil ik er in een oogopslag terug naar kijken en in die fractie van een seconde de plaats echt aan kunnen voelen. Dat is precies zoals de wereld eruit iet als we er niet naar kijken.”
